Systemy kontroli dostępu a ewakuacja. Zabezpieczenie osób i mienia a bezpieczeństwo osób (Cz. 10)

Jeżeli porównujemy trudność projektowania różnych systemów należących do grupy elektronicznych systemów zabezpieczeń (ESZ), to projektowanie systemów kontroli dostępu (SKD) należy do jednych z najbardziej wymagających, czyli najtrudniejszych. Skoncentruję się na jednym z bardziej kontrowersyjnych tematów w projektowaniu SKD, jakim jest ewakuacja ludzi w obiektach objętych kontrolą dostępu.

Postaram się w kilku odsłonach przybliżyć czytelnikom ten skomplikowany temat w jak najprostszy sposób.

Aktywatory vs. funkcje

‍przejść kontrolowanych

‍

Jak już wiemy, stosowanie systemów kontroli dostępu (SKD) wiąże się nieodłącznie z użyciem aktywatorów przejść kontrolowanych. Najpopularniejszymi aktywatorami wśród instalatorów są bez wątpienia zaczepy elektryczne, nazywane też elektrozaczepami, oraz elektromagnesy drzwiowe, nazywane również zworami elektromagnetycznymi. Mniej popularne są rygle elektryczne, zwane elektroryglami, i zamki elektromechaniczne – elektrozamki. Dlaczego elektrozaczepy i zwory elektromagnetyczne są najpopularniejsze? Można wysnuwać wiele przypuszczeń, ale wydaje się, że cena ma tutaj decydujące znaczenie. Elektrozaczepy i zwory elektromagnetyczne sprawdzą się w przejściach „administracyjnych”, gdzie drzwi pełnią funkcję porządkową. Natomiast z reguły nie mogą samodzielnie pełnić funkcji zabezpieczeniowej. W przypadku zwór elektromagnetycznych sprawa jest dość oczywista – świetnie nadają się do stosowania na drzwiach ewakuacyjnych i wszędzie tam, gdzie występuje duży ruch osobowy. Ale na pewno nie tam, gdzie ważne jest zabezpieczenie pomieszczeń czy też stref. Na zworę zamontowaną na drzwiach mogą działać tak duże siły, że w dość prosty sposób można pokonać takie zabezpieczenie.

Elektrozaczepy wpraktyce cd.
Elektrozaczepy a zabezpieczenia

‍
Z zaczepami elektromagnetycznymi sprawa jest bardziej skomplikowana. Należy przyjrzeć się obu współpracującym urządzeniom; elektrozaczepowi i zamkowi z zapadką. Tanie elektrozaczepy charakteryzują się nikłą odpornością mechaniczną. Zaś droższe, których płytki zaczepu są wykonane ze stali, mogą wytrzymywać działanie sił nawet rzędu kilku kN (kilkuset kG). Niestety zazwyczaj zapadki (rygle zapadkowe), współpracujące z zaczepami, nie są odpowiednio odporne. Ma to np.miejsce wówczas, gdy do współpracy z aktywatorami przejść wykorzystywane są tradycyjne zamki, a właściwie zapadki tych zamków (zwykle służące do współpracyz klamkami), dla których norma PN-EN 12209 wymaga nie więcej niż 3 kN (306 kG) wytrzymałości na obciążenie boczne.

A jaka wytrzymałość jest wymagana, aby uzyskać normatywną klasę odporności na włamanie RC (RC – ang. Resistance Class)? W tabeli 1, która powstała poprzez kompilację informacji z norm PN-EN1627 i PN-EN 12209, podano wymaganą odporność na obciążenie boczne zaczepu i zapadki w przypadku współpracy elektrozaczepu i zamka w drzwiach, dla których określono klasę odporności na włamanie RC.

‍

 (…)

W kolejnej części będę szukał alternatywnych rozwiązań aktywatorów przejść kontrolowanych z drzwiami ewakuacyjnymi i przeciwpożarowymi.

‍Andrzej Tomczak

ID Electronics Sp. z o.o.

Ekspert, rzeczoznawca i wykładowca w zakresie bezpieczeństwa i zabezpieczeń, od ponad 30 lat zajmujący się systemami kontroli dostępu. Przedstawiciel Polskiej Izby Systemów Alarmowych w Polskim Komitecie Normalizacyjnym. Autor wielu artykułów nt. systemów bezpieczeństwa i zabezpieczeń oraz automatyki budynkowej.

‍

‍